Nau mai haere mai

Te Whakangungu

E wātea ana ngā pārongo mō te whakangungu, tae atu ki ngā whakangungu tauira me ngā mahi ringarehe.

Ka Tipu Te Aka Matua I Konei

Te Manatū Ahu Matua

Mēnā rā koe e kimi mātauranga ana, e kimi  whakangungu ana rānei i te Manatū Ahu Matua, he angitūtanga e wātea ana huri atu i Aotearoa. Ahakoa kei te kimi koe i te whakangungu i te mahi, kei te hiahia whai mahi tūturu kē rānei, arā, ngā tohu, ngā akomanga rānei e wātea ana ahakoa te taumata huri noa i Aotearoa.

About He aha te tikanga o tēnei

I te wā o te KOWHEORI-19 i whakapau kaha ō tātou kaipāmu, ringa whakatipu, kaihanga wāina kia haere tonu te motu, ka mutu, ka noho mātuatua ki te whakaoranga o Aotearoa tonu. E taea ai e koe te whai wāhi mai. Kei te hiahiatia te hunga whai wheako, whai pūkenga, whai pānga whānui tonu, ahakoa nō hea, ahakoa ko wai.

Who Mā wai hoki

Ko te hunga e kimi ana i te kōwhiringa mahi pūmau, te whakangungu, me ngā tū momo tūranga, ina koa, te hunga whānui o Aotearoa e noho kore mahi ana nā te KOWHEORI-19 te take.

Offers Ōna hua

Arā, e wātea ana ngā akomanga puta noa i Aotearoa tae atu ki te mahi pāmu, (miraka, kau, hipi), te tukatuka kai, te whakaputa wāina, te mahi ngahere, te kaimoana, me te ahumāra. Kei te wātea ētahi ināia tonu nei, arā anō ētahi, he akomanga whakamātau, whakangungu rānei i mua i tō tīmatanga.

Ehara i te mea he ara i ngā tūranga ā-tuawhenua, ā-tinana noa iho rānei. Arā anō ngā mahi i roto i te pūtaiao, te hangarau, te pakihi, te whakahaere, ngā wāhanga o ngā mahi whakahaere, te tiaki kararehe, te tauhokohoko, te rangahau, me te whanaketanga. He whānui ngā tūranga mahi, ka mutu, he mahi whakaongaonga te mahi, me te mahi pūmau nei. Arā anō te nui kua kore pea e whakaarotia e koe.

Kōwhiri tētahi Ahumahinga Kia Pai Ake Ngā Rā ki Tua

Te Amorangi Mātauranga Matua

Ahakoa e kimi ana koe i tō mahi tuatahi, e whakangungu-anō ana rānei, arā, he tini ngā kōwhiringa whai mātauranga ahumahinga, whakangungu hoki. E taea ai te ako kia whiwhi i ngā tohu e mōhiotia ā-motu i runga ipurangi, i te akomanga, i te mahi rānei i konā e taea ai te whiwhi pūtea i a koe e ako ana.

About He aha te tikanga o tēnei

Ka whakaako pūkenga ngā kaupapa mātauranga ahumahinga, whakangungu hoki e taea ai te whakamahi i ētahi momo mahi. He tini ngā kōwhiringa, he nui hoki ngā ara ako.

E taea ai te ako i runga ipurangi, i te akomanga rānei. E taea ai hoki te mahi i tētahi whakangungu piatanga, mā reira, e taea ai te ako i a koe e mahi ana.

Who Mā wai hoki

Ngā Tāngata o Aotearoa e kimi ara mahi pūmau ana, e hiahia ana rānei ki te whakangungu-anō. He mea āwhina anō hoki i te hunga kua pāpāngia ā rātou mahi e te KOWHEORI-19.

Offers Ōna hua

Ako mō ngā rauemi, te tautoko ā-pūtea rānei e āwhina pea i a koe ki te whiwhi āwhina ki te utu i tō mātai, whakangungu rānei.

He tautoko ki te whakawhiwhi raihana hautū waka i Aotearoa

Ministry of Social Development

Ko te mau raihana e whakanui atu ai tō tūpono whiwhi mahi (70% me whai raihana). Ko te whakangungu hautū waka me te tautoko e wātea ana mā ngā kaiwhakarato o tō takiwā puta atu i Aotearoa whānui.

About He aha te tikanga o tēnei

He kaiwhakarato o tō takiwā mā rātou koe e tautoko ki te whakawhiwhi raihana hautū waka, arā kē mēnā rā e kimi mahi ana koe.

 

He rerekē ngā tū tautoko e whakaratohia ana e ngā kaiwhakarato. Hei tauira, e taea ana e ētahi kaiwhakarato te tautoko i a koe mā te:

 

  • mahi wānanga, te whakaharatau rānei mō tō whakamātautau Raihana Pia
  • he akoranga, whakaharataunga mō te whakamātutau Raihana Here
  • he motokā hei mahi i te whakamātautau

Who Mā wai hoki

Ko te hunga e 16 te pakeke neke atu rānei e hiahia ana, ā, e āheitia ana ki te whakawhiwhi raihana hautū waka, e whakaaetia ana.

Ngā pūkenga ahumahi

Te Manatū Whakahiato Ora

Me Skills for Industry e taea ai pea te whiwhi āwhina me te whakangungu poto e aro pū ana ki te mahi hei āwhina i a koe ki te whiwhi pūkenga e hiahiatia ana ki te whiwhi mahi.

About He aha te tikanga o tēnei

Ko te tikanga o Skills for Industry he whakarite kia rite ngā tāngata mō te mahi ki ngā ahumahi e hiahia ana i ngā kaimahi hou. Ka whakahaere akomanga i runga i te totohe o te ahumahi, ka mutu, ka mahi i te taha o te mahi hangahanga, te hanganga, te ahuwhenua, te hauora me ētahi atu.

Who Mā wai hoki

Mā ngā tāngata i Aotearoa te Skills for Industry e hiahia ana ki te whakangungu, ki te whakangungu-anō rānei kia rite ai mō te mahi.

Offers Ōna hua

Kei roto i ngā akomanga Skills for Industry ko te:

  • te whakangungu taumata ekenga:
    • te hauora me te haumarutanga
    • te pakihi, te whakataunga ahumahi rānei
    • te whakangungu pūkenga taketake, tae atu ki ngā raihana
  • te whakangungu i a koe e mahi ana
  • ngā tohu ahumahi i te whiwhinga o te mahi
  • te tautoko i te mahi

Ngā Wānanga Ratonga

Te Tāhuhu o te Mātauranga

E tautokona koe e Ngā Wānanga Ratonga ki te whai wāhi tonu atu ki te ako, e āwhina i a koe ki te whiwhi i ngā tohu kua whakapaitia ake, me te whakarite mō te kuhutanga ki te ao mahi, ki te mātauranga anō me te whakangungu.

About He aha te tikanga o tēnei

Ka whakahaerehia te kaupapa Wānanga Ratonga i roto i ngā kura tuarua ki te taha o Te Ope Kātua o Aotearoa. Ko te whāinga ko te tautoko i ngā ara ānamata mā ngā ākonga  mātāmua mā te whakapaitanga ake o ngā tohu NCEA me te whanaketanga o ngā pūkenga ārahi, ngā pūkenga koiora hoki.

Who Mā wai hoki

Ko te rōpū ākonga e whāia ana ko ngā ākonga tau 12, 13 hoki e noho mōrearea ana, e wete ana, kua wete rānei i ngā mahi o te kura.

Offers Ōna hua

  • E whakatenatena ana i ngā ākonga kia whai wāhi tonu atu ki te ako mā te whakatakoto i tētahi hōtaka toitoi manawa, whakatoatoa hoki.
  • He tautoko i ngā ākonga ki te whakawhanake i tō rātou kiri-māia mā te whai wāhi atu ki ngā akoranga pūkenga koiora, ārahitanga taiohi hoki.
  • E tautokona ngā ākonga ki te whai wāhi tonu atu ki te ako, e āwhina i a rātou kuhu atu ki te ao mahi, ki te mātauranga anō me te whakangungu.

Ngā Wānanga Mahi Ringarehe

Te Tāhuhu o te Mātauranga

He pai māu pea Te Wānanga Mahi Ringarehe mehemea kei te kura tonu koe, kei te hiahia whai rānei koe i te ara mahi pūmau i ngā Ahumahi Hanga me te Hanganga, te Waihanganga me te Hangarau, ngā Ahumahi Matua, ngā Ratonga Pāpori, Hapori hoki.

About He aha te tikanga o tēnei

He pātuinga Ngā Wānanga Mahi Ringarehe i waenga i ngā kura, ngā whare mātauranga matua, ngā whakahaere whakangungu ahumahi me ngā kaiwhakawhiwhi mahi e whakatakoto ana i ngā momo ara ako whānui i ngā mahi ringarehe, i ētahi atu wāhanga whai pānga hoki ki te ahumahi.

Who Mā wai hoki

Mā ngā ākonga i ngā tau 11-13 e hiahia ana ki te whai i te ara mahi pūmau i te Mahi Ringarehe, te Hangarau, te Ahumahi rānei.

Offers Ōna hua

Ka toitoi manawa Ngā Wānanga Mahi Ringarehe i ngā ākonga kia whai wāhi tonu atu ki te ako me te whakangungu mā te whakapikinga o ngā kōwhiringa ako, me te whakatakoto i ngā ara mārama tonu i muri i te kura, me te tuku whakangungu hei tīmatanga mō ngā tohu ahumahinga me te mahi.

Te akoranga Tūao Ope Kātua (LSV)

Te Manatū Whakahiato Ora

He akoranga whakangungu 6 wiki te roa e whakahaeretia ana e Te Ope Kātua o Aotearoa, ki konā koe ako ai i ngā pūkenga koiora hei āwhina i a koe ki te kimi mahi.

About He aha te tikanga o tēnei

Ka ako pūkenga koiora, te māia, me te wāteatanga ki te ako, te whakatipu hoki i tō rātou wāhimahi o āpōpō.

Who Mā wai hoki

Te hunga taiohi i waenga i te 18-24, ngā rangatahi 17 tau hoki i runga i te āhua o ia tangata, o ia tangata, arā, te hunga e rite ana ki te takahuri i te ao, ki te whai mahi, te whakangungu anō, te mātai rānei.

Offers Ōna hua

Ka tūtaki ngā raukura ki ngā tāngata hou ka whai wāhi atu hoki rātou ki ngā momo ngohe ki:

  • te whakapiki i tō māia
  • te whiwhi i ngā whiwhinga NZQA
  • te ako i ngā pūkenga hou
  • te whakapakari tinana, hauora hoki
  • kia tū tangata koe.

Whakarerekēhia: